نویسنده: مبارکه فراسو
این روزها دنیای موسیقی شاهد رقابت بیسابقهی دو ستارهی بزرگ، تیلور سوئیفت و شکیرا است. این دو ستارهی پرآوازهی دنیای موسیقی همهی رکوردهای تاریخی را پشت میگذارند و تاریخسازی میکنند. این چهرهها نماد قدرت و شگوفایی همهی زنان جهان است. تیلور سوئیفت با تور جهانی خود رکوردهای تاریخی را شکسته و شکیرا نیز با تغییر برنامهی تور کنسرتهای خود به دنبال فتح این رکوردها است. تکآهنگ «سولترا» یا «زن مجرد» شکیرا که پس از جدایی او از پیکه منتشر شد، به سرعت به یکی از محبوبترین آثار او تبدیل شده است. این ترانه در آلبوم جدید او تحت عنوان «زنان دیگر گریه نمیکنند» آمده است.
اینها موفقیتها و جایگاههایی است که فقط برخی از زنان به آن دست یافتهاند؛ زنانی مربوط به جوامعی که در آنجا زنان میتوانند صدای خود را بلند کنند و حرفشان را گوش جهان برسانند؛ اما اگر به وضعیت زنان در نقاط دیگر جهان مانند افغانستان نگاهی بیندازیم، به واقعیتهای تلخ وضعیت زنان در جوامع جنگزده پی میبریم.
وضعیت زنان در افغانستان؛ سکوت و تلاش برای بقا
در افغانستان، زنان به دلیل سلطهی گروه تروریستی طالبان و محدودیتهای شدید اجتماعی و فرهنگی، با یکی از تاریکترین دورانهای تاریخی خود روبهرو هستند. از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، حقوق زنان بیش از حد پایمال شده است؛ حضور آنها در حوزههای آموزشی، سیاسی، اجتماعی، کار و مشارکت در زندگی عمومی ممنوع است. این وضعیت باعث شده تا بسیاری از زنان افغان نهتنها صدای خود را از دست دهند، بلکه حتا توانایی دستیابی به حقوق اولیهی خود را نیز نداشته باشند.
این وضعیت در تضاد کامل با تجربیاتی است که زنان مشهوری مانند شکیرا و تیلور سوئیفت از طریق هنر خود به نمایش میگذارند. در حالی که شکیرا با انتشار ترانههایی مانند «سولترا» سعی دارد از طریق هنر به موضوعات مهم زنان پرداخته و صدای آنها را تقویت کند، اما در افغانستان زنان از هنر و موسیقی به صورت مطلق محروم شدهاند.
همبستگی جهانی از طریق هنر، موسیقی و صدای زنان
در چنین شرایطی، هنرمندانی مانند شکیرا و تیلور سوئیفت که در سطح جهانی شناخته شدهاند، میتوانند نقش مهمی در جلب توجه به وضعیت زنان در افغانستان و نقاط دیگر جهان ایفا کنند. صدای زنان در دنیای هنر میتواند همبستگی و حمایت جهانی را برای تغییر وضعیت زنان افغان تقویت کند. در زمانی که بسیاری از زنان در افغانستان حتی امکان دسترسی به آموزش یا شرکت در فعالیتهای اجتماعی را از دست دادهاند، موسیقی و هنر میتواند چنان وسیلهیی برای رساندن پیام آنها به جهان عمل کند.
موفقیتهای شکیرا و تیلور سوئیفت تنها نشاندهندهی قدرت فردی نیست، بلکه نشاندهندهی پتانسیل وجودی همهی زنان است. اگر برای زنان فرصت داده شود، همهی آنها میتوانند به آن موفقیتها و جایگاهها دست یابند.
نتیجهگیری
این که در دنیای موسیقی خوانندگان زنی چون شکیرا و تیلور سوئیفت شگفتیسازی میکنند، نباید فراموش کرد که در بسیاری از نقاط جهان، زنان هنوز با محدودیتهای شدید و سرکوب روبهرو هستند. هنر و موسیقی میتواند ابزار قدرتمندی برای بیان این محدودیتها و جلب حمایت جهانی باشد. در نهایت، همبستگی جهانی در حمایت از حقوق زنان، چه در صحنههای هنری و چه در جوامعی مانند افغانستان، بیش از هر زمان دیگری ضروری است.