ضیا کوهی
در ۲۰ ماه، حضور طالبان در افغانستان، زنان و دختران از تمام حقوق انسانیشان محروم شدهاند. امروز سال تحصیلی دانشگاههای افغانستان آغاز گردید؛ اما دختران بر اساس فرمانهای طالبان حق فراگیری آموزش را ندارند. ساحات منتهی به دانشگاه کابل و دانشگاه تعلیم و تربیه با گزمههای سنگین و چکپاینتهای افراد مسلح طالبان بسته شده بود.
وزارت تحصیلات عالی طالبان، در نامهای به تاریخ (۱۰ حوت) از آغاز درسهای دانشگاهها خبر داد. در این نامه مشخص شده است که درسهای دانشجویان پسر، به تاریخ (۱۵ حوت) آغاز میگردد. اما در مورد ادامه تحصیل دانشجویان دختر تذکری داده نشده است.
امروز دوشنبه (۱۵ حوت) دانشگاههای کشور در غیاب دختران دانشجو، آغاز شد. طالبان، در مورد آموزش دختران، تاهنوز به همان موضع تحریم و ممنوعیت باقی مانده است.
زبیده ابراهیم خیل (اسم مستعار) دانشجوی صنف سوم فاکولته اقتصاد پوهنتون کابل، در تماس با خبرنگار صدای زنان افغانستان میگوید: «من انتطار داشتم که طالبان به دانشجویان دختر اجازه ادامه تحصیل در سال جدید را بدهند، اما این انتظار تبدیل به واقعیت نشد. دختران همچنان از تحصیل محروم باقی ماندند».
هرچند، دانشجویان و شهروندان افغانستان، به این باور بودند که شاید فرمان ممنوعیت دانشجویان دختر از تحصیلات عالی موقتی باشد و در سال تحصیلی ۱۴۰۲ اجازه آموزش به دختران داده شود. اما طالبان، به فرمانشان به شدت پابند و به هیچ عنوان در مورد حق آموزش دختران کوتاه نیامده اند.
صدیقه کریمی (اسم مستعار) باشنده ولایت غور، دانشجوی صنف چهارم فاکولته ادبیات دانشگاه تعلیم و تربیه کابل میگوید: «من با صد امید مکتب خواندم، امتحان کانکور دادم و در دانشگاه کامیا شدم. متاسفانه طالبان با یک فرمان مرا از تحصیل و درس محروم ساخت. اکنون صدای ما را هیچ کسی نمیشنود». صدها دختر، از ولایتهای افغانستان به امید آینده بهتر در دانشگاههای کابل و دیگر بزرگ شهرها مصروف آموزش بودند. اما طالبان آنان را از رسیدن به هدف و آرزویشان بازداشتند.
شفیق الله هیوادمل (اسم مستعار) استاد دانشگاه خصوصی دنیا در کابل میگوید: «طالبان به لحاظ فکری و مذهبی با آموزش زنان مخالف است». این استاد دانشگاه افزود، طرفداران طالبان، بارها در رسانهها ادعا کرده اند که آموزش زنان در اسلام واجب نیست بلکه یک امر مباح است. طبق این استدلال، طالبان خود را مکلف به فراهم نمودم زمینه آموزش برای دختران نمیدانند. ممنوعیت آموزش دختران مطابق تفسیر طالبان از اسلام میباشد.
جمال صبوری (اسم مستعار) استاد متقاعد دانشکده تاریخ دانشگاه کابل اظهار داشت: «دانشگاه بدون حضور دختران دانشجو بیمعنا است. طالبان تصمیم جدی دارند که زنان را به صوت عموم از جامعه حذف کنند».
به باور این استاد دانشگاه، زنان فعلاً هم حذف شده اند. دختران از مکتب محروم اند، کارمندان زن در ادارات ملکی و نظامی طالبان حضور ندارند، دختران پزشک به تاریخ (۲۹ دلو) از امتحان شورای طبی محروم شدند، در امتحان وزارت خارجه طالبان، زنان حضور نداشتند و دختران از امتحان کانکور دانشگاههای خصوصی محروم گردیدند. تمام این موارد، وقتی کنارهم گذاشته شوند بیانگر حذف مطلق زنان از جامعه است.
روز جمعه (۱۲ حوت) وزارت امور خارجه طالبان، امتحان رقابتی برای ۲۰ بست خالی این وزارت را برگزار کرد. در امتحان، فقط افراد طالبان و تعدادی از مردان حضور داشتند؛ برای هیچ زن اجازه شرکت در این امتحان داده نشده بود.
نهادهای اکادمیک افغانستان؛ دانشگاه کابل، دانشگاه طبی کابل، دانشگاه تعلیم و تربیه و دانشگاه پولیتکنیک در غرب کابل مربوط حوزه سوم و پنجم موقعیت دارند. امروز در مربوطات حوزه سوم، پنجم، ششم و سیزدهم، گزمه سنگین طالبان مسلح بالباسهای شخصی و لباس نظامی جریان داشتند و فضای رعب و وحشت را ایجاد کردند. مخصوصا در مربوطات پلسرخ، دهبوری، دهمزنگ، کارته سخی و کارته مامورین و خوشحالخان در اکثر کوچهها گزمههای سه تا شش نفری طالبان در حال گشتزنی بودند و چکپاینتهای آماده باش، رفت و آمد عابرین را زیر نظر داشتند.
باشنده گان محل به این نظر بودند که گزمههای طالبان به خاطر آغاز دانشگاهها میباشند. طالبان مترصد اند که دختران دانشجو و دیگر زنان معترض وضعیت را برهم نزنند.
در همین حال، عکسهایی در فضای مجازی همرسانی گردیدند که دختران دانشجو به رسم اعتراض در نزدیک دانشگاه کابل به شکل نمادین و اعتراضی جلسه درس و کتابخوانی برگزار کردند.
به باور کارشناساس و دانشجویان، تنها راهحل برای آموزش دختران این است که مردم افغانستان، ملل متحد، نهادهای حقوق بشری و کشورهای که بر طالبان نفوذ دارند با اعمال فشار این گروه را پاسخگو سازند.