نویسنده: عباس فراسو
سازمان همکاری اسلامی در روزهای ۲۲ و ۲۳ جدی، با میزبانی پاکستان، نشستی با محوریت «آموزش دختران در جوامع اسلامی» در اسلامآباد برگزار کرد. این نشست، بهویژه به دلیل عدم حضور طالبان – علیرغم دعوت رسمی – واکنشهای گستردهیی را برانگیخت و به موضوعی مرکزی در فضای منطقهیی و بینالمللی تبدیل شد.
نکات کلیدی این نشست
افزایش فشار و انزوای طالبان: عدم شرکت طالبان در این نشست، نشاندهندهی ضعف آنها در مواجهه با انتقادات جهانی بود. این رویداد با منزویتر کردن طالبان، فشارهای منطقهیی و بینالمللی علیه این گروه را افزایش خواهد داد و تعاملات دیپلماتیک با آنها را دشوارتر می کند.
شرمندهسازی طالبان: این نشست با حضور سیاستمداران، متنفذین مذهبی و فعالان حقوق بشر، نشان داد که تفسیرهای مذهبی و قبیلهیی طالبان چنان محدودکننده است که حتا مانع حضور آنها در یک کنفرانس اسلامی میشود؛ آنهم در کشور همسایهیی مانند پاکستان، که سالها از این گروه حمایت کرده است. طالبان نشان داد جایی که سخن از حقوق و مدنیت باشد، حاضر نمیشوند.
حمایت از حقوق زنان: در این نشست، ملاله یوسفزی، برندهی جایزهی صلح نوبل، به صراحت، آپارتاید جنسیتی طالبان را محکوم کرد و خواستار اقدامات قاطع کشورهای اسلامی برای مخالفت با سیاستهای زنستیزانهی این گروه شد. او تأکید کرد: «طالبان زنان را انسان نمیدانند و با سوءاستفاده از توجیهات دینی و فرهنگی، جنایات خود را پنهان میکند».
پیام کنفرانس: نمایندگان حاضر در نشست، آموزش دختران را یک حق طبیعی و ضرورت اجتماعی دانستند. این بیانیهها با رد فتاوی طالبان، عملکرد آنها را در تضاد با ارزشهای دینی و انسانی توصیف کردند.
تقویت نقش پاکستان در سازمان همکاری اسلامی: این هم طبیعی است که پاکستان با برگزاری این نشست، به دنبال نفوذ دیپلوماتیک و نقش منطقهیی و بینالمللی است؛ به ویژه، به دنبال تقویت جایگاه خود در میان کشورهای اسلامی است.
جایگاه افغانستان: این کنفرانس نمونهیی از دهها و شاید صدها رویداد بینالمللی است که نشان میدهد افغانستان تحت سلطهی طالبان همچنان در انزوا و بدنامی جهانی قرار دارد. چه این واقعیت مورد پسند برخی باشد یا نباشد، حقیقت تلخی است که نمیتوان آن را انکار کرد. با افراطگرایی، تفکرات قبیلهیی، بدویت، انحصارطلبی و خشونت، نه کشوری ساخته میشود و نه اعتبار و آوازهیی نیک به دست میآید. در این نشست، افغانستان به موضوع انتقاد، سرزنش، شرمساری و نمادی از جهل و انزوا تبدیل شد. این وضعیت مایهی تأسف عمیق است.