نویسنده: مبارکه فراسو
دانشمندان ژاپنی اخیراً فناوری‌یی را توسعه داده‌اند که به کمک هوش مصنوعی، احساسات پرندگان را از طریق تحلیل صداهای آن‌ها درک می‌کنند. این سیستم با استفاده از روش «یادگیری تحلیل عاطفی عمیق» توانسته احساساتی مانند گرسنگی، خشم و رضایت را با دقت بالا شناسایی کند. به گفته‌ی پژوهش‌گران، این فناوری می‌تواند به بهبود شرایط زندگی حیوانات کمک کند.
هم‌زمان، ژاپن با کشف شگفت‌انگیز در حوزه‌ی پزشکی نیز توجه جهان را به خود جلب کرده است. محققان این کشور ماده‌یی ساخته‌اند که قادر است دندان‌های انسان را برای سومین‌بار رشد دهد؛ نوآوری‌یی که می‌تواند زندگی میلیون‌ها نفر را تغییر دهد. این پیشرفت‌ها نشان‌دهنده‌ی اهمیت سرمایه‌گذاری در علم و فناوری برای حل مشکلات انسانی است.
وضعیت جهان اسلام؛ چالش‌ها و بحران‌ها
در مقابل، بسیاری از کشورهای اسلامی با چالش‌های جدی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی روبه‌رو هستند. جنگ‌های داخلی، فساد دولتی و ظهور گروه‌های افراطی چهره‌ی تاریک از این کشورها در جهان ترسیم کرده‌اند. کشورهایی مانند افغانستان، ایران، سوریه، مصر، عربستان و پاکستان به جای توسعه‌ی علمی و فناوری، درگیر تولید تروریسم و نزاع‌های مذهبی و سیاسی شده‌اند.
افغانستان اکنون در صدر جدل تولید و ترویج تفکرات تروریستی قرار دارد. طالبان با الهام و پیروی از آموزه‌ها اصیل اسلامی کندک انتحاری دارند. از آغاز ظهور این گروه در سال ۱۹۹۴ هزاران نفر توسط این گروه به قتل رسیده‌اند. بودای بامیان، که یک شاهکار تاریخی جهان بود توسط طالبان تخریب شد. در همین ساعت، که این مقاله را می‌نویسم، ملیون‌ها زن و دختر در افغانستان از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی‌شان محروم‌اند.
ایران کشوری است که از سال ۱۳۵۷ توسط یک نظام اسلامی اداره می‌شود. در این چهل سال بخش عمده‌ی از نظام آخوندی ایران تولید نفرت و خشونت بوده است. جمهوری اسلامی مخالفان خود را در داخل ایران به بهانه‌های گوناگون زندانی و اعدام می‌کند. زنان و دختران ایرانی، که برای حقوق بشری‌شان مبارزه می‌کنند، یا به زندان انداخته می‌شوند یا به قتل می‌رسند. همین اکنون نرگس محمدی، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل صلح، در اثر شکنجه‌ی وحشیانه در زندان با وضعیت صحی ناگوار دست‌وپنجه نرم می‌کند. در کنار آن جمهوری اسلامی ایران یکی از حامیان طالبان تروریست در افغانستان است.
سوریه یا همان شام کهن، کشوری است که مرکز خلافت اسلامی بود. سال‌ها است که در خشونت مذهبی و فرقه‌یی غرق است. گروه تروریستی داعش با انگیزه‌های اسلامی دختران ایزدی را یا کشتند یا مورد تجاوز جنسی قرار دادند. اکنون زنان سوریه نگران آینده‌ی‌شان است که الجولانی با سابقه‌ی تروریستی، سرنوشت آنان را چگونه رقم خواهد زد. شیعیان سوری از ترس حاکمان کنونی هم‌کیشان خویش به لبنان فرار کردند. درحالی که لبنان نیز در دام افراطیت مذهبی حزب‌الله گرفتار است.
عربستان سعودی هرچند با روی کار آمدن محمد بن سلمان تغییر مسیر داده است، در تولید و تقویت تروریسم جهانی و منقطوی نقش عمده را ایفا کرده است. ما افغانستانی‌ها تاهنوز اسیر تروریستانی هستیم که ریشه‌های‌شان به عربستان می‌رسد. حمزه بن لادن تاهنوز آرمان جهانی تروریسم را در افغانستان به سر دارد.
مصر که یکی از گهواره‌های تمدن کهن بشری است در آن، اخوان‌المسلین رشد کرد و رادیکالیسم اسلامی را در سراسر کشورهای اسلامی نهادینه ساخت. ربانی و سیاف با تأثیرپذیری از اخوان‌المسلین مصر در افغانستان قتل و کشتارهای زیادی را راه انداختند.
پاکستان با محوریت اسلام، ارتش تشکیل داده است و در نفرت‌پراکنی مذهبی نقش خطرناک و کشنده‌یی را ایفا می‌کند. همین اکنون طالبان پاکستانی به دنبال ایجاد حکومت اسلامی در اسلام آباد است. تمام تروریستان دنیا بدون استثنا یک‌بار پای‌شان را به خاک پاکستان گذاشته‌اند. بن لادن در خاک پاکستان کشته شد و عملیات‌های انتحاریی که در افغانستان توسط طالبان به اجرا گذاشته می‌شد نیز از پاکستان سازمان دهی می‌شد.
به صورت کلی باید گفت در تمام کشورهای اسلامی صدها گروه تروریستی حضور دارند؛ به‌عنون نمونه، بوکوحرام، طالبان، داعش، ابوسیاف، جنبش اسلامی ترکمنستان، جیش‌العدل، لشکر طیبه، حزب‌الله لبنان، هیئت تحریر الشام، سپاه پاسداران، طالبان پاکستانی، القاعده، حزب التحریر همه در کشورهای اسلامی رشد کردند.
این درحالی است که کشورهای اسلامی از منابع طبیعی و انسانی عظیمی برخوردارند؛ اما گروه‌های تروریستی باعث شده است که خشونت، فقر، نفرت‌پراکنی، سرکوب زنان، انتحار و کشتار تبدیل به یک امر روز مره شود. از سوی دیگر ضعف در مدیریت و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های کلیدی مانند آموزش و پژوهش مانع پیشرفت آن‌ها شده است؛ به عنوان مثال، درحالی که ژاپن به دنبال نوآوری در پزشکی و فناوری است، بسیاری از کشورهای اسلامی در تأمین ابتدایی‌ترین نیازهای بهداشتی و آموزشی شهروندان خود ناکام هستند.
درس‌هایی از ژاپن برای جهان اسلام
ژاپن، با وجود منابع طبیعی محدود، با تکیه بر آموزش، پژوهش و نظم اجتماعی توانسته به یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان تبدیل شود. این کشور درک کرده است که علم و فناوری کلید حل مشکلات و دستیابی به توسعه‌ی پایدار است. در مقابل، کشورهای اسلامی نیازمند تغییرات اساسی در نظام‌های سیاسی و اجتماعی خود هستند.
برای رهایی از بحران‌های جاری، جهان اسلام باید به جای تمرکز بر نزاع‌های داخلی و افراط‌گرایی، به علم، آموزش و همکاری‌های بین‌المللی اهمیت دهند. تنها با این تغییرات می‌توان آینده‌ی روشن‌تر برای این کشورها متصور شد.
