نویسنده: محمد رجا
دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد (اوچا) در گزارش تازه، از وضعیت بحرانی بهداشت و درمان در افغانستان، به‌ویژه برای زنان و کودکان، ابراز نگرانی کرده است. طبق این گزارش، با اعمال محدودیت‌های طالبان بر کار زنان در بخش صحی، دست‌رسی مادران و کودکان به خدمات بهداشتی به‌شدت کاهش یافته است.
اوچا اعلام کرده که از هر ۱۰۰ هزار زایمان در افغانستان، حدود ۶۰۰ زن جان خود را از دست می‌دهند، رقمی که سه برابر میانگین جهانی مرگ‌ومیر مادران است. این آمار هشداردهنده نشان می‌دهد که وضعیت صحی زنان باردار در افغانستان بحرانی است.
به گفته‌ی اوچا، محدودیت‌های طالبان تهدیدات حفاظتی علیه زنان، دختران و گروه‌های آسیب‌پذیر را افزایش داده است. هم‌چنین این نهاد هشدار داده که در سال ۲۰۲۵، حدود ۲۲.۹ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز خواهند داشت و بیش از یک‌سوم جمعیت کشور، یعنی ۱۴.۸ میلیون نفر، با ناامنی غذایی حاد مواجه خواهند شد.
اوچا در گزارش خود تأکید کرده که مشکلاتی مانند ناامنی غذایی، کمبود آب، نبود بهداشت و عدم دست‌رسی به خدمات صحی برای زنان باردار و کودکان، تهدید جدی برای سلامت عمومی است. از این میان، حدود ۷.۸ میلیون کودک زیر پنج سال و زنان، در سال ۲۰۲۵ به کمک‌های فوری تغذیه‌یی نیاز خواهند داشت.
این گزارش هم‌چنین به قوانین محدودکننده‌ی طالبان علیه زنان اشاره کرده و آن را عامل وخامت وضعیت حفاظتی، افزایش ازدواج‌های اجباری و تشدید بحران حقوق بشری در افغانستان دانسته است.
علاوه بر این، اوچا بحران اقتصادی افغانستان را از عوامل افزایش فقر و بیکاری در کشور می‌داند. بر اساس این گزارش، پس از سقوط کابل در سال ۲۰۲۱، اقتصاد افغانستان حدود یک‌سوم کوچک‌تر شده و بحران سیاسی، سیستم مالی ناکارآمد، کاهش شدید بودجه‌ی انکشافی و محدودیت‌های طالبان، مانع ارائه‌ی خدمات اساسی شده‌اند. این بحران‌ها باعث شده است که حدود ۴۸ درصد از جمعیت کشور در فقر شدید به سر ببرند.
اوچا اعلام کرده که سازمان‌های بشردوستانه در سال ۲۰۲۵ به ۱۶.۸ میلیون نفر در افغانستان، کمک‌های غذایی، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، خدمات تغذیه‌یی و کمک‌های نقدی ارائه خواهند داد. این نهاد تأکید کرده که با وجود چالش‌ها، هم‌چنان به ارائه‌ی کمک‌های حیاتی به آسیب‌پذیرترین اقشار، به‌ویژه زنان، دختران و افراد دارای معلولیت ادامه خواهد داد.
افغانستان هم‌چنان بالاترین آمار مرگ‌ومیر مادران و نوزادان هنگام زایمان را دارد. بر اساس گزارش سازمان جهانی صحت، در هر ساعت یک مادر در افغانستان به دلیل مشکلات زایمانی جان خود را از دست می‌دهد. محدودیت‌های طالبان این وضعیت را وخیم‌تر کرده‌اند و صدها مرکز صحی در افغانستان به دلیل کمبود بودجه با مشکل ارائه‌ی خدمات روبه‌رو هستند.
این گزارش در حالی منتشر می‌شود که جامعه‌ی جهانی و نهادهای حقوق بشری هم‌چنان از شدت بحران و نقض حقوق بشر در افغانستان نگران‌اند و خواستار اقدامات فوری برای کمک به مردم این کشور هستند.
پیشتر، صندوق حمایت از کودکان (یونیسف) نیز گزارش داده بود که یک‌سوم زنان در افغانستان بدون دست‌رسی به کوچک‌ترین خدمات صحی، زایمان می‌کنند.
