نویسنده: سائمه سلطانی
نمایش مُد «ایلی صعب»، یکی از طراحان مشهور لبنانی، در ۱۳ نوامبر در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، برگزار شد.
جنیفر لوپز، سلین دیون، و کامیلا کابیو از جمله شرکتکنندگان این نمایش بودند. هنر، مد و سرگرمی سه بخش اساسی این نمایش بودند. لباسهای طراحیشده در این نمایش، بهنحوی تلفیقی از فرهنگ بومی عربی با سبک مدرن بوده است.
این نمایشها در حالی در عربستان سعودی، زادگاه اسلام، اجرا میشوند که در افغانستان اسلامی، زنان حق کشیدن صدایشان را ندارند. در ایران زنان به جرم نداشتن حجاب اسلامی روی خیابانها وحشیانه لتوکوب میشوند و بعد از آن شکنجه، اعدام، تجاوز و فرستادن آنها به کلینیکهای روانی، در انتظار آنهاست. در عراق ازدواج اجباری، کودکهمسری زنان یا تقلیل سن تجاوز رسمی بر زنان به ۹ سالگی مجدداً رواج یافته است. در پاکستان چندی قبل قرار بود زنی به اتهام پوشیدن لباسی با آیات قرآن، شبیه فرخنده سلاخی شود. در لیبیا حجاب اجباری به دانشآموزان بالاتر از صنف چهارم اجباری شده است.
با وجود این قیودات اسلام سیاسی در این کشورها، آرمان سکولاریسم همچنان از میان جامعه در حال سربرآوردن است. اکثریت کشورهای اسلامی در حال بیزاری از حاکمیت احکام دینی در سطوح عمومیاند.
در ایران زنان و کارگران خواهان نابودی دولت اسلامی و جانشین دیگر برای آناند. مردم ایران همواره نفرتشان را از حاکمیت دولت اسلامی اعلام کردهاند.
همچنان در افغانستان، زنان و روشنگران افغانستانی بارها در صفحات مجازی از اهمیت حاکمیت سکولاریسم یاد کردهاند. مردم افغانستان یکی از راهحلهای اساسی برای این کشور را نابودی ملامحوری و دینمحوری دانستهاند. رحمتالله نبیل و محمد محق از جمله افرادیاند که بارها بر استقرار و اهمیت نظام سکولار تأکید کردهاند.
بر این اساس، نکتهی اساسی این است که در کشورهای اسلامی هواخواهان سکولاریسم چه از سوی دولتها و چه از سوی تودهها در حال افزایشاند. تونس، عربستان سعودی، قزاقستان، ازبیکستان و امارات متحدهی عربی از جمله کشورهای اسلامیییاند که در دو دههی اخیر به سکولاریسم گرایدهاند. این تغییرات بیانگر شکاف نسلی در این کشورها نیز محسوب میشود.
هرچند عربستان سعودی در گذشته از جمله کشورهایی بود که در افغانستان گروههای ترویستی و مجاهدین را تمویل میکرد. گروه طالبان که اکنون در افغانستان حاکمیت دارد مدیون پول و امکانات عربستان سعودیاند.
اما بعد از به قدرت رسیدن محمد بن سلمان، عربستان سعودی به سمت مدرنیزاسیون در حرکت است و کمکم از بنیادگرایی اسلامی فاصله میگیرد.
در بیشتر از سه سالی که طالبان در افغانستان به قدرت رسیدهاند نشانهیی از همکاری عربستان سعودی با گروه تروریستی طالبان دیده نمیشود.
این فاصلهگیری عربستان سعودی از گروه طالبان میتواند دو علت داشته باشد: اول اینکه محمد بن سلمان به لحاظ فکری با گروه طالبان اختلاف دارد. از سوی دیگر احتمالاً عربستان تحت زعامت او علاقهیی به تمویل و تجهیز گروههای تروریستی چون طالبان ندارد. مسیر محمد تا اینجای کار مشخص است؛ او میخواهد عربستان را از جال وحشتناک بنیادگرایی و تندروی اسلامی نجات دهد.
قربانیان اصلی بنیادگرایی اسلامی در عربستان سعودی زنان بود؛ زیرا در هر کشوری که اسلام حاکمیت داشته باشد و شهروندان بر اساس آموزههای اسلامی باهم تعامل کنند زنان در پستترین جایگاه سقوط میکنند؛ اما بن سلمان تصمیم گرفته است که زنان عربستان را از موقعیت پست درجهی دوم، به جایگاه انسانی برابر با مردان ارتقاء دهد.
روند مدرنیزاسیون در عربستان سعودی بر تمام کشورهای اسلامی تأثیرات مثبت دارد. زنان در کشورهای اسلامی باید این روند را به فال نیک بگیرند؛ زیرا به هر میزانی که جوامع اسلامی به سمت برابری و خشونتزدایی حرکت کنند، به نفع زنان و دختران در این کشورها تمام میشود.