نویسنده: فرزانه پناهی
ترانه علیدوستی، بازیگر برجستهی سینما و تلویزیون ایران، به دلیل فعالیتهای هنری و اجتماعی خود، بهویژه در زمینهی حقوق زنان و حمایت از اعتراضات مردمی، با فشارها و محدودیتهای شدیدی از سوی نهادهای حکومتی مواجه شده است. او در طول فعالیت هنریاش با انتخاب نقشهای معنادار به بازتاب مسائل اجتماعی و فرهنگی، بهویژه حقوق زنان و نابرابریهای اجتماعی، پرداخته و نقشی کلیدی در ارتقای آگاهی عمومی ایفا کرده است. فعالیتهای اجتماعی او فراتر از فعالیتهایش در عرصهی هنر بوده و با حمایت از جنبشهای اجتماعی، بهویژه جنبش «زن، زندگی، آزادی»، ابعاد گستردهتری یافته است.
پس از حمایت علیدوستی از اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، فشارها بر او افزایش یافت. این فشارها شامل ممنوعیت فعالیت هنری وی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده که حق فعالیت حرفهیی و آزادی بیان او را محدود کرده است. همچنین، اخباری دربارهی مسدودشدن کد ملی و ممنوعالپروازی او منتشر شده است که نشاندهندهی تلاش سیستماتیک حکومت برای منزوی کردن و ساکت کردن صدای مخالفان است. این اقدامات دسترسی او به خدمات عمومی و امکان سفر و فعالیتهای اجتماعی را به شدت محدود کرده است. علیدوستی از دلایل دقیق این محدودیتها بیاطلاع بوده و با رویههای غیرقانونی و غیرانسانی مواجه شده است که حقوق اولیهی او را بهعنوان یک شهروند نقض کردهاند. او به دلیل فعالیتهایش هزینههای شخصی و اجتماعی سنگینی را متحمل شده است.
با وجود تمام این فشارها، ترانه علیدوستی به نمادی از مقاومت و مبارزه برای حقوق زنان و آزادی بیان در ایران تبدیل شده است. ایستادگی او در برابر ناعدالتیها و پایبندیاش به اصول انسانی و اجتماعی، الهامبخش بسیاری از فعالان حقوق بشر و هنرمندان در داخل و خارج از ایران بوده است.
وضعیت او گواه چالشها و محدودیتهایی است که فعالان حقوق بشر و هنرمندان در جوامع دینی و سنتی با آن مواجهاند؛ از جمله اعمال فشارهای سیستماتیک، محدودیتهای غیرقانونی و نقض حقوق اولیه. با این حال، مقاومت افرادی مانند ترانه علیدوستی نشاندهندهی ارادهی جامعهی مدنی برای دستیابی به آزادی و عدالت است.