نویسنده: سائمه سلطانی
۱۹ دسامبر ۲۰۲۴ حدود دو سه هفتهی قبل، واحدهای مبارزه با جرایم سایبری آلمان یک گروپ چت تلگرامی با هفتادهزار عضو را ردیابی کردند. در آن گروپ، گفتوگو و طرحریزی برای چگونگی انجام تجاوز و آزارجنسی زنان صورت میگرفته است. آنان تصاویر و اطلاعات زنان و کودکان را به منظور هدف قراردادن در این گروپ به همدیگر، به اشتراک میگذاشتند.
پولیس آلمان گفته است تحقیقات برای دستگیری راهاندازان این گروپچت آغاز شده است.
پیش از انتشار این خبر، قضیهی تجاوز بر ژیزل پلیکو، در رسانهها عمومی شد. شوهر این زن، دومینیک پلیکو، وی را حدود ده سال با ادویهی بیهوشی مورد تجاوز گروهی پنجاه مرد قرارداده است، که در فیصلهی نهایی محکمه دومینیک به بیست سال حبس محکوم گردید.
حبس و دستگیری ممکن در کوتاه مدت و موارد فردی تاحدودی راهحل باشد، اما برای حل کُلی پدیدهی تجاوز و مصونیت قربانیان آن، عاجز است. در واقع، تمایلی به حل کُلی و بنیادین تجاوز و انواع جرایم ندارد و حتا اگر بخواهد هم نمیتواند آن را ریشهکن کند؛ مگر اینکه علیه برهمریختن خودش رأی بدهد!
دگرگون کردن نظم فعلی زمان زیادی را خواهد برد؛ اما هدف از تذکر مهمپنداشتن راهحل اساسی و گمنکردن آن نزد خواننده است. با این حال، در وضع موجود برای مقابله با آن چه میتوان کرد؟
ترویج گفتمانهای انتقادی در رابطه با جایگاه زنان و مردان در جامعه: هرقدر بیشتر در مورد نقشهای جنسیتی زنان و مردان با دید انتقادی نگریسته شود، به همان مقیاس سطح تفکر جامعه نسبت به رفتار جنسیتزده با زنان آگاه خواهد شد.
ریفورم در برنامههای آموزشی مکاتب و دانشگاهها: بیبیسی در گزارشی تحت عنوان (Is Iceland the best place in the world to be a woman?) میگوید که چگونه این کشور سطح عدالت جنسیتی را افزایش داده است. در این گزارش آمده است که این کشور در کنار بقیه اقدامات، مهمترین اقدام را در سطح معارف، تحت عنوان «فعالیتهای جبرانی» یا(Compensation work) راهاندازی کرده که در آن کودکان نخست بهطور موقت جداسازی شده و نقشهای متضاد جنسیتی را تمرین میکنند؛ مثلاً کودکان مذکر فعالیتهای خانگی را که قبلاً زنانه گفته میشدند، انجام میدهند؛ مثلاً مراقبت و بیمارداری. در مقابل کودکان مونث آنچه را که «نقشهای مردانه» گفته میشوند، بازی میکنند؛ مثلاً تمرین به برداشتن وزنهای سنگین، عذرخواه نبودن و روحیهمند بودن را.
ازطرفی، ایجاد صنفهای مختلط در برخورد انسانی و عادی کودکان نقش موثری دارد و باعث میشود شناخت انسانی و چندگانهیی از جنس مخالف داشته باشند. اغلباً جداسازی جنسی باعث میشود افراد از کودکی جنس مخالف را مخصوص برقراری رابطهی جنسی در نظر بگیرند. حذف مضامین مذهبی از سیستمهای آموزشی که بهوضوح تأکید بر خشونت جنسیتی دارند، یکی از مهمترین اقدامات برای مبارزه با فرهنگ تجاوز و رجوع به عدالت جنسیتی خواهد بود. همچنان حذف تصاویر و محتویات درسی که زنان را مأمور به خانهداری و مردان را مأمور به رهبری، طراحی جامعه و جهان میکند. با تأسف کتابهای مذهبی برعلاوهی مکاتب شرقی، در کشورهای غربی و آسترالیایی نیز تدریس میشود و کودکان از لابلای این کتابها دستور برخورد خصمانه و زشت را میآموزند. بنابراین، راهاندازی صنف روانشناسی برای آگاهیبخشی جنسی کودکان اقدام موثری برای حفظ جامعه از خشونت جنسیتی خواهد بود. کودکان در این صنف چگونگی برخورد معتدل و برابر با جنسهای مخالف را خواهند آموخت و سطح هوشی آنان در برابر رفتارهای آزارجنسی و تجاوز جنسی افزایش یافته و حساس خواهند شد. در نتیجه، با آشنایی آنان با آگاهی رفتاری و مفهوم رضایت، کودکان از طفولیت خواهند آموخت که بدون رضایت جنس مقابل نباید به وی نزدیک شد.
مبارزه با سیستمهای قضایی مذهبی: سیستمهای قضایی مذهبی یکی از اساسیترین عاملان بازتولید خشونت جنسی- جنسیتی و فرودستی زنان در جامعهاند. چنانکه در افغانستان از دورهی حکومت جهادیها تا جمهوریت و امارت امروزی سیستم قضایی براساس شریعت، به نفع مردان و علیه زنان قرار داشته است. در چنین دادگاههایی شکایت زنان به سادگی پذیرفته نمیشود و اگر هم شود احتمال بسیار براین وجود دارد که دعوا به نفع مرد خاتمه یابد. چنین محاکمی همواره رسیدن زنان به خواستههای قضاییشان را دشوار کرده است. بنابراین، نقش موثر محکمهی سکولار در حوزهی دفاع از زنان بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
تشکیل انسجامهای دفاعی
اغلباً زنان قربانی خشونتهای جنسی- جنسیتی به دلیل حاکمیت «فرهنگ تجاوز» هنگام افشاگری متجاوز و ستمگر، خود از سوی جامعه سرکوب و طرد میشود. در واقع هیچ گروهی از افشاگری آنها دفاع نمیکنند. این امر، تجربهی بدی برای بقیه قربانیان شود. از سوی دیگر، زمانی که پردهبرداری از ستمگر و متجاوز به ضرر قربانی فیصله شود، روحیهی قربانی از بین میرود و برعکس روحیهی متجاوزان تقویت میشود. در نهایت، ایجاد انسجام برای بازنشر روایات قربانیان و حمایت از آنان یک امر حتمی در زمینهی رسیدن به عدالت جنسیتی خواهد بود.
مقابله با محتویات تصویری
تولید متنهای انتقادی در رابطه با فیلمها، سریالها و محتویات تصویری که خشونت، آزارجنسی و تجاوز را رمانتیزه، زیبانگاری و در نهایت توجیه میکنند.