دقیقاً یکسال از سقوط مرموز و معاملهگونهی نظام و حکومت پیشین افغانستان و تسلط گروه طالبان بر افغانستان میگذرد، در طول این یکسال، اقشار گوناگون مردم افغانستان، بهویژه زنان این کشور، رنجها، محدودیتها، رفتار های تبعیض آمیز و انواع و اقسام ظلمها و حقکشیها را تجربه کردهاند. طالبان از همان ابتدای تسلطشان بر افغانستان، قانون اساسی کشور را بهحال تعلیق درآورده و در این مدت یک سال بدون هیچ قانون و یا طرزالعمل حکومتداری، بهصورت سلیقهای حکومت کرده و مردم و کشور افغانستان را در ابعاد مختلف دچار مشکل نموده و به عقب برگردانده اند.
«جنبش زنان افغانستان برای عدالت و آزادی»، از همان ابتدای روی کار آمدن طالبان، در کنار دیگر جنبشها و زنان معترض، نسبت به رفتارها، ظلمها، تبعیضها، نقض حقوق بشر و… توسط طالبان، بهصورتهای مختلف اعتراضشان را نشان داده و برای برپایی عدالت و آزادی و دفاع از حقوق بشر، مبارزه نموده اند. باوجود تهدیدها و محدودیتهای فراوان، حتی تظاهرات و اعتراضات خیابانی را نیز برگزار کرده و نسبت به رفتارها و فرمانهای ضدحقوق بشری طالبان، واکنش دادهاند.
طالبان در طول یکسال گذشته، تمام دستاوردهای مردم افغانستان را که در طول بیست سال گذشته با خوندل بهدست آورده بودند، یکجا نابود کرده و با وضع محدودیتهای گوناگون، زندگی را بر مردم افغانستان، بهویژه زنان این کشور، تنگ و فضای ناامیدی را بر کشور حاکم کردند که اکنون هیچکسی به آینده افغانستان و پیشرفت و ترقی این کشور امیدی ندارد و بسیاری از مردم افغانستان، دچار افسردگی و یأس شدید شده و انگیزههایشان برای کار، تحصیل، فعالیت و حتی زندگی را از دست دادهاند. بهطور نمونه به چند مورد از مشکلاتی که طالبان در طول یکسال حاکمیتشان برای مردم افغانستان بهوجود آوردهاند، اشاره میشود:
۱. افزایش بیکاری و فقر: با تسلط طالبان، تعداد زیادی از کارمندان حکومت پیشین، بهویژه زنان و کسانی که در نهادهای امنیتی کار میکردند، از کار برکنار و از تأمین معیشت خانوادههایشان عاجز شدند که در نتیجه دهها هزار نفر، منبع تأمین معیشتشان را از دست داده اند. همچنان بسیاری از شرکتهای خصوصی و مؤسسات بینالمللی نیز با تسلط طالبان، فعالیتهایشان را در افغانستان متوقف نمودند که در نتیجه، تعداد زیادی از کارمندان و نیروهای کاری آنان، بیکار و منبع درآمدشان را از دست دادند.
۲. افزایش ترور و قتلهای مرموز: در حالیکه رهبری گروه طالبان در آغاز تسلط شان بر کشور، عفو عمومی اعلام کرده بود؛ اما ما هرروز شاهد قتلها و ترورهای مرموز کارمندان و منسوبین نیروهای امنیتی حکومت پیشین در گوشه و کنار کشور بوده و هستیم، علاوه بر این، طالبان بهصورت آشکار نیز، مخالفین خود و منسوبین نهادهای امنیتی حکومت پیشین را به بهانههای مختلف، بازداشت، شکنجه و حتی به قتل میرسانند. علاوه بر آنها، حتی مردم و شهروندان عادی کشور را نیز به بهانه های مختلف از قبیل داشتن اسلحه و… بازداشت، شکنجه و آنها را جریمه میکنند.
۳. ممنوعیت دختران از تحصیل: طالبان از همان ابتدای تسلطشان بر کشور، دختران صنوف شش بهبالا را از تحصیل که ابتداییترین حق انسانی و طبیعی هر فرد است، محروم و دروازههای مکاتب را بر روی آنان بستند، در طول این یکسال، تلاشهای جنبشها و فعالین حقوق بشری داخلی و حتی فشارهای بینالمللی برای بازگشایی مکاتب دخترانه، مؤثر واقع نشده و طالبان به خواستهای برحق نهادهای داخلی و بینالمللی، تن نداده و همچنان دروازههای مکاتب را بر روی دختران بالاتر از صنف شش، بسته نگهداشتهاند.
۴. ممنوعیت کار برای زنان: طالبان با تسلطشان بر کشور، کار و فعالیتهای اجتماعی زنان را جز در بخش معارف، بهداشت و درمان، در سایر ادارات دولتی و موسسات خصوصی ممنوع نموده اند. این امر برای زنان به صورت عموم و برای زنانی که سرپرست و نانآور خانواده بودند بهطور خاص، مشکلات فروانی را ایجاد کرده است. طالبان برای اینکه زنان را بهکلی از فعالیتهای اجتماعی محروم و آنان را در پستوی خانهها زندانی کنند، وزارت امور زنان را نیز بهطورکلی منحل و از تشکیلات اداری افغانستان حذف نمود اند.
۵. ممنوعیت زنان از مسافرت: طالبان در ادامهی وضع قوانین محدودکننده برای زنان، فرمان صادر کرد که زنان و دختران نمیتوانند، بدون محرم از یک شهر به شهر دیگر در داخل کشور و یا بیرون از کشور، مسافرت نمایند، این فرمان زنان افغانستان را با دشواریها و مشکلات زیادی مواجه نموده است؛ زیرا اگر دختر یا زنی بهخاطر انجام کاری نیاز به مسافرت داشته باشد، باید یکی از اعضای مرد خانواده را نیز از کار بیکار کرده و هزینه اضافی سفر یک مرد که او را همراهی میکند، نیز بپردازد.
۶. حکومت تکقومی: طالبان با تسلط شان بر کشور، اقوام مختلف ساکن در افغانستان را به حاشیه رانده و حکومت به صورت انحصاری در اختیار یک قوم قرار گرفته است، تلاشهای داخلی و بینالمللی برای ایجاد یک حکومت همهشمول که از تمام اقوام و اقشار مردم افغانستان نمایندگی نماید، بینتیجه مانده و طالبان در طول یکسال گذشته، به خواستهها و مطالبات داخلی و بینالمللی در ایجاد یک حکومت همهشمول تن ندادهاند.
۷. محدودیت رسانهها: با تسلط طالبان، آزادی مطبوعات و رسانهها که یکی از مهمترین دستاوردهای بیستسالهی مردم افغانستان محسوب میشد، از بین رفت، در طول یکسال گذشته ما شاهد موارد متعددی از خشونت طالبان با روزنامهنگاران و خبرنگارانِ رسانهها بودهایم، این امر ضمن آنکه دسترسی مردم افغانستان را به اطلاعات شفاف از وضعیت کشور، ناممکن ساخته، فرار گسترده اهالی رسانه و خانواده مطبوعات را از کشور نیز در پی داشته است.
۸. تداوم کشتارهای هدفمند قومی: با تسلط طالبان بر کشور، کشتار هدفمند منسوبین قوم هزاره که در زمان حکومت پیشین شروعشده بود، همچنان تداوم یافت و ما موارد زیادی را شاهد بوده ایم که هزارهها در شهرهای مختلف افغانستان مورد حمله هدفمند و کشتار سیستماتیک قرار گرفتند و طالبان در قبال تأمین امنیت این مردم و توقف کشتار هدفمند آنان هیچ اقدامی نکردند و تنها در روزهای پایانی دههی عزاداری ماه محرم، بیش از ۱۲۰ نفر از هزارهها در چندین حملهی هدفمند بر مجالس عزاداریشان در شهر کابل، کشته و زخمی شدند.
لذا «جنبش زنان افغانستان برای عدالت و آزادی» در آستانهی یکسالگی سقوط حکومت پیشین و تسلط طالبان (۱۵ آگوست) از جامعهی جهانی، سازمان ملل، سازمان حقوق بشر و تمام نهادهای بینالمللی به طور جدی میخواهد که طالبان را بیشازپیش تحتفشار قرار دهند و آنها را وادار سازند که به قوانین بینالمللی و رعایت حقوق شهروندان کشور تن دهند و به ظلم، ستم، تبعیض، نقض حقوق بشر و… پایان دهند و تا زمانی که طالبان بهرعایت و پذیرش این قوانین تن ندادهاند، از به رسمیتشناختن حکومت آنان خودداری نمایند.
«جنبش زنان افغانستان برای عدالت و آزادی»، مانند گذشته به مبارزات عدالت طلبانه و حقطلبانهی خود ادامه خواهند داد و در برابر فرمانها و قوانین نامشروع و رفتارهای تبعیضآمیز و ضدحقوق بشری طالبان، اعتراض خواهند کرد و با وجود همهی تهدیدها و محدودیتها، هرگز از مبارزهشان دست برنخواهند داشت. انتظار ما از مردم افغانستان، جامعه جهانی و نهادهای بینالمللی این است که این جنبش و دیگر زنان مبارز افغانستان را که در قالب جنبشهای مختلف، مبارزه میکنند، تنها در میدان نگذارند و از مبارزات حقطلبانهی آنان حمایت نمایند.
والسلام
«جنبش زنان افغانستان برای عدالت و آزادی»
۱۵ آگوست ۲۰۲۲ میلادی.
کابل؛ افغانستان.