لب‌سرین سرخ در طول تاریخ همواره چیزی فراتر از یک ابزار زیبایی بوده است. از دربارهای مصر باستان تا خیابان‌های غرب در دوران مبارزات حق رأی زنان، و امروز در اعتراضات زنان افغانستان، این رنگ بارها به نمادی از قدرت، جسارت و ایستادگی تبدیل شده است. در حالی که افغانستان با شدیدترین سرکوب‌ها علیه زنان روبه‌رو است، لب‌سرین سرخ به نشانه‌یی از مقاومت و بازپس‌گیری هویت زنان بدل شده است.
تاریخچه‌ی یک رنگ انقلابی
سرآغاز استفاده از لب‌سرین سرخ به مصر باستان بازمی‌گردد، جایی که نه تنها زنان، بلکه مردان نیز از رنگ‌های سرخ و ارغوانی برای نمایش جایگاه اجتماعی خود بهره می‌بردند. در قرون بعد، این رنگ در دربارهای اشرافی اروپا نیز نماد قدرت و جذابیت محسوب می‌شد؛ اما زمانی به بیانیه‌یی سیاسی تبدیل شد که زنان برای حقوق خود به مبارزه برخاستند.
اوایل قرن بیستم، در جریان جنبش حق رأی زنان در غرب، لب‌سرین سرخ بر لب‌های معترضان نشسته بود؛ پیامی جسورانه که زنانگی و مبارزه را در هم آمیخته بود. الیزابت آردن، کارآفرین صنعت زیبایی، با توزیع لب‌سرین سرخ میان راهپیمایان، آن را به نماد اتحاد و پایداری تبدیل کرد. این حرکت نشان داد که زیبایی و اعتراض می‌توانند در کنار هم معنا پیدا کنند.
لب‌سرین سرخ و مبارزه‌ی زنان رنگین‌پوست
در جوامعی که زنان رنگین‌پوست با تبعیض‌های نژادی و جنسیتی مضاعف روبه‌رو بودند، لب‌سرین سرخ معنای دیگری یافت. تاریخ طولانی نژادپرستی، زنان سیاه‌پوست را با کلیشه‌هایی چون لب‌های اغراق‌شده و برجسته به حاشیه می‌راند؛ اما بسیاری از زنان، این رنگ را ابزاری برای بازپس‌گیری هویت و بازتعریف زیبایی دانستند.
شلبی آیوی کریستی، تاریخ‌نگار مد، درباره‌ی اهمیت لب‌سرین سرخ در این مبارزات می‌گوید: «این رنگ به من اجازه می‌دهد زیبایی و قدرت را، فارغ از انگ‌های نژادی، تعریف کنم؛ گامی برای شکستن زنجیره‌ی تحقیرهایی که نسل‌ها بر بدن ما تحمیل شده است.» این نگاه نشان می‌دهد که لب‌سرین سرخ، فارغ از مرزهای جغرافیایی، همواره با مبارزه برای هویت و حقوق زنان گره خورده است.
لب‌سرین سرخ در افغانستان؛ نمادی از ایستادگی در برابر سرکوب
با سقوط کابل در سال ۲۰۲۱، زنان افغانستان با سرکوبی بی‌سابقه مواجه شدند. از ممنوعیت تحصیل و کار گرفته تا حذف سیستماتیک از فضای عمومی، همه‌ی این اقدامات برای خاموش کردن صدای زنان صورت گرفت؛ اما در میان این تاریکی، لب‌سرین سرخ به نمادی از مقاومت تبدیل شد.
زنان افغانستان، با انتشار تصاویر خود با لب‌های سرخ در رسانه‌های اجتماعی، به جهان اعلام کردند که حذف‌شدنی نیستند. این کمپاین، هم‌چون مبارزات زنان در گذشته، فراتر از یک حرکت فردی است؛ پیامی جهانی دارد که نشان می‌دهد زنان، حتا در سخت‌ترین شرایط، حاضر به تسلیم نیستند.
در حالی که حاکمان افغانستان تلاش می‌کنند زنان را از صحنه‌ی اجتماع پاک کنند، سرخی این لب‌ها، نمادی از حضور و پایداری است. لب‌سرین سرخ به فریادی خاموش، اما تأثیرگذار تبدیل شده که می‌گوید: «ما هنوز اینجاییم.»
از تاریخ تا امروز؛ سلاحی برای مبارزه، نه جنگ
لب‌سرین سرخ در طول تاریخ از یک وسیله‌ی آرایشی به سلاحی نمادین ارتقا یافته است؛ سلاحی که نه برای جنگ، بلکه برای بازسازی جهانی است که در آن، زنانگی و قدرت نه در برابر هم، بلکه در کنار هم قرار دارند.
امروز، این رنگ دیگر فقط متعلق به دنیای مد نیست. در دستان معترضان، فعالان حقوق زنان و هنرمندانی که مرزهای جنسیتی را در هم می‌شکنند، لب‌سرین سرخ بیانیه‌یی است علیه فراموشی، سرکوب و حذف. در افغانستان، همان‌طور که در جنبش‌های تاریخی گذشته، این رنگ بار دیگر نشان می‌دهد که زنان، چه در خیابان‌های نیویورک باشند و چه در کوچه‌های کابل، همواره برای جایگاه و حقوق خود خواهند جنگید.
