نویسنده: محمد رجا
دیدبان حقوق بشر هشدار داده است که مهاجران افغانستانی بازگشته از ایران و پاکستان در معرض دستگیری، زندان، شکنجه‌ی طالبان و بحران اقتصادی شدید قرار دارند.
این نهاد حقوق بشری در گزارش جدید خود از افزایش فشار ایران و پاکستان بر مهاجران افغانستانی برای بازگشت اجباری انتقاد کرده و تأکید دارد که این افراد نه‌تنها با آزار و اذیت طالبان روبه‌رو می‌شوند، بلکه در شرایط اقتصادی وخیم و بی‌ثباتی اجتماعی نیز گرفتار خواهند شد.
طبق این گزارش، وضعیت حقوق بشر در افغانستان پس از تسلط طالبان رو به وخامت گذاشته و بازگشت‌کنندگان با بیکاری گسترده، بحران نظام سلامت و کاهش شدید کمک‌های خارجی مواجه‌اند. دیدبان حقوق بشر از ایران و پاکستان خواسته است که بازگرداندن اجباری مهاجران را متوقف کنند و از طالبان نیز خواسته تا از سوءاستفاده از عودت‌کنندگان دست بردارد.
الین پیرسون، مدیر آسیایی دیدبان حقوق بشر، در این گزارش تصریح کرده است که مقام‌های پاکستانی باید از اجبار پناهندگان برای بازگشت خودداری کنند و فرصت حمایت بیشتری برای آنان فراهم آورند. هم‌چنین، از طالبان خواسته شده که از هرگونه انتقام‌جویی علیه بازگشت‌کنندگان بپرهیزند و سیاست‌های سرکوب‌گرانه‌ی خود، به‌ویژه علیه زنان و دختران، را لغو کند.
این گزارش هم‌چنین به افزایش خشونت نیروهای امنیتی ایران و پاکستان علیه مهاجران افغانستانی اشاره دارد؛ از جمله یورش به خانه‌ها در پاکستان، ضرب‌وشتم، بازداشت‌های خودسرانه و مصادره اسناد پناهندگان. در این شرایط، برخی مهاجران افغانستانی برای جلوگیری از اخراج، مجبور به پرداخت رشوه به پولیس پاکستان شده‌اند.
در موج قبلی اخراج‌های اجباری، بین سپتامبر ۲۰۲۳ و ژانویه ۲۰۲۴، بیش از سه میلیون و هشت‌صد هزار مهاجر افغانستانی به کشورشان بازگردانده شدند. بسیاری از این افراد در ایران و پاکستان متولد شده یا سال‌ها در این کشورها زندگی کرده بودند. اکنون، با شدت گرفتن فشارها، بیش از ۷۰ درصد از بازگشت‌کنندگان را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند که بسیاری از دختران، در نتیجه‌ی این شرایط، از آموزش محروم شده‌اند.
دیدبان حقوق بشر تأکید کرده است که براساس گزارش‌های جدید، اکثر افغان‌هایی که به کشورشان بازگشته‌اند، علت اصلی خروج خود را ترس از بازداشت توسط مقامات ایرانی و پاکستانی عنوان کرده‌اند.
