۴۴ نهاد مرتبط با افغانستان، شامل نهادهای مدنی، جنبشهای اعتراضی، فعالان حقوق بشر، نظامیان پیشین و کنشگران حقوق زن، در نامهیی سرگشاده به ملل متحد، کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد و شورای حقوق بشر، نسبت به پیامدهای بازگشت مهاجران افغان از کشورهای ایران و پاکستان هشدار دادهاند.
در این نامه آمده است که اخراج اجباری مهاجران افغان، در تضاد آشکار با تعهدات بینالمللی کشورهای میزبان و اصول بنیادین حقوق بشری، بهویژه اصل «عدم بازگشت» قرار دارد.
در بخشی از نامه تأکید شده است: «این اصل، دولتها را موظف میسازد از بازگرداندن افرادی که در صورت بازگشت، با خطر واقعی آزار، شکنجه، نقض جدی حقوق بشر یا تهدید علیه جان و آزادی مواجهاند، خودداری کنند.»
این نهادها هشدار دادهاند که افراد آسیبپذیری چون نظامیان دولت پیشین، زنان، روزنامهنگاران، مدافعان حقوق بشر، کودکان بدون مدرک و خانوادههای بیپناه، بدون بررسی دقیق و صرفنظر از وضعیت پرخطرشان، از سوی کشورهای میزبان اخراج میشوند.
در بخش دیگری از نامه آمده است: «طالبان با اعمال محدودیتهای شدید علیه زنان، عملاً آنها را از زندگی عمومی حذف کردهاند. بازگرداندن این زنان به کشوری که در آن از تحصیل، کار، مشارکت اجتماعی و حتا آزادی گشتوگذار محروماند، نقض فاحش حقوق بشر و مصداق شکنجهی روانی و خشونت جنسیتی نهادینهشده است.»
این نهادها در پنج ماده، خواستهای خود را از سازمانهای بینالمللی مطرح کردهاند. توقف فوری بازگشت اجباری مهاجران، ایجاد سازوکار اضطراری برای اسکان مجدد، مستندسازی، نشر و گزارشگری مستقل دربارهی وضعیت مهاجران از جملهی این مطالبات است.
در پایان، این ۴۴ نهاد از سازمانهای یادشده خواستهاند زمینهی انتقال مهاجران به کشورهای دومی را فراهم کنند که در آنها قوانین حقوق بشری به صورت واقعی اجرا میشود.