گراسا مشل، سرکوب زنان افغانستان توسط طالبان را آپارتاید جنسیتی تعریف کرد. وی تاکید نمود که جامعه جهانی باید دربرابر طالبان، رفتار سخت و جدی درپیشگیرد و بر طالبان فشار واردکنند تا این سیستم زنستیز تغییرکند.
گراسا مشل، تاریخ (۱ جوزا، ۲۲ می)، در مصاحبه با روزنامه تلگراف چاپ لندن، اظهار داشت: «سرکوب زنان افغانستان توسط طالبان آپارتاید است». وی همسر نلسون ماندلا رهبر فقید ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی است. اکنون یکی از مدافعان برجسته حقوق زنان میباشد. این بانو تجربهی زیسته در مبارزه با آپارتاید را دارد و اکنون رفتار زنستیزانه طالبان در برابر زنان افغانستان، برای وی یک مسأله جدی جهانی شدهاست.
بانو مشل از رفتار نرم جامعه جهانی، در برابر طالبان انتقادکرد. خانم مشل میگوید: برخورد جامعه جهانی، با ستیزهجویان که اکنون در افغانستان حاکم هستند بسیار نرم و متساهل میباشد. جهان باید دربرابر آپارتاید جنسیتی طالبان مبارزه کند. قسمی که دربرابر آپارتاید سفید در آفریقای جنوبی مبارزه کرد. مبارزه برضد آپارتاید، در آفریقای جنوبی از طریق اعمال فشار بر حکومت و سیاستمداران، منجر به تغییر نظام سیاسی و اجتماعی گردید.
وی اظهار داشت: «جامعه جهانی باید طالبان را تحت فشار شدید قراردهد، تا آنها درککنند که رفتار تبعیضآمیز آنان (دربرابر زنان افغانستان) قابل قبول نیست».
بانو مشل، با تعریف آپارتاید در توصیف رفتار طالبان دربرابر زنان افغانستان موافق است: «من با این تعریف موافق هستم که این یک نوع آپارتاید میباشد، یعنی آپارتاید جنسیتی».
فراتر از این تعریف، وی اظهار نموده است: من به صراحت میگویم که قدرت و پایداری که در مبارزه با آپارتاید در آفریقای جنوبی بکاررفت؛ همچنان، در قضیه افغانستان یعنی آپارتاید جنسیتی که طالبان بر زنان افغانستان اعمال کردهاند باید بکاررود.
هرچند، وی از اقدام مشخص توسط جامعه جهانی، دربرابر طالبان چیزی نگفت؛ اما افزود: «آنچه که من تاهنوز یافتهام، این است که دربرابر طالبان رفتار آرام و نرم صورتگرفته است. به دلیل این نرمش، طالبان خود را در خطر احساس نمیکنند. آنها باید فشار دادهشوند تا بفهمند که خانواده انسانی، برای طالبان اجازه نمیدهد که به این رفتارشان (آپارتاید جنسیتی) تداوم دهند». وی تاکید میکند: «روشهای زیادی برای فشار آوردن بر گروه طالبان وجود دارد».
قابل یادآوری است، روشهای مبارزاتی که دربرابر رژیم آپارتاید نژادی در آفریقای جنوبی صورتگرفت؛ مجموعهای از فشارهای داخلی و بیرونی بود. فشارهای بیرونی، اعمال تحریمها و محدودیتها بر حکومت و سیاستمداران و فشارهای داخلی، مبارزات مدنی و گاهاً توئم با خشونت به رهبری نلسون ماندلا بود. در نتیجه این مبارزات، رژیم آپارتاید که از سال ۱۹۴۸ آغاز شده بود در سال ۱۹۹۴ نابود گردید و نلسون ماندلا رییس جمهور آفریقای جنوبی انتخاب شد.
خانم مشل، خطاب به رهبران جهان میگوید که با ذهن روشن و انسانی در برابر طالبان رفتار کنند: «نیاز است که رهبران جهان، فکرشان را با ابتکار و نوآروی بکارگیرند … جامعه جهانی، نباید اجازه دهند که طالبان به تنهایی در مورد سرنوشت ۵۰ فیصد یک جامعه، تصمیم بگیرند. ما نیاز داریم که روش موثر برای تعامل با آنها پیدا کنیم و طالبان را به چالش بکشیم و برایشان تفهیم نماییم که رفتارشان از نظر انسانی غیرقابل قبول است».
بانو مشل، در مصاحبهاش، دو واژه را با تاکید بهکار بردهاست. نخست، رفتار طالبان دربرابر زنان را با واژه (Apartheid) توصیف میکند. این واژه به معنای «جداسازی» است؛ که نسبت به واژه (Discrimination) «تبعیض»، بیانگر ستم شدید بر یک گروه و قشر اجتماعی میباشد. زیرا در سیستم مبتنی بر «تبعیض اجتماعی» افراد از مزایای اجتماعی محروم اند، اما از نظر مکانی و محل زیست، با قشرهای ستمگر در یک مکان زیست میکنند. اما در سیستم مبتنی بر «آپارتاید اجتماعی» افراد و گروهای مورد ستم از نظر مکانی جداسازی میشوند. مثلا برای هر گروه، وسایل حمل و نقل جدا وجود دارد که آفریقای جنوبی تجربه این سیستم اجتماعی و سیاسی را سپری کرده است.
دوم، رفتاری را که برای جامعه جهانی در برابر طالبان توصیه کرده با واژه (Squeeze) توصیف میکند. این واژه به معنای «فشردن، با فشار آبگیریکردن و چپاندن» میباشد. مثلاً برای یک فرد گفته میشود: پارچه تر (خیس) را بچپان تا خشک شود.
استعمال این واژهها، نشان میدهد که این فعال جهانی حقوق زنان، نسبت به رفتار زنستیزانه طالبان به شدت خشمگین میباشد. با تاکید، برای جامعه جهانی توصیه میکند که در قبال وضعیت زنان افغانستان با روشنبینی و مسئولیتهای انسانی و حقوق بشری برخورد کند.
این اظهارات درحالی، صورت میگیرد که مدت دو سال است؛ زنان و دختران افغانستان از آموزش، کار، تفریح، ورزش، مسافرت، فعالیتهای فرهنگی، سیاسی، هنری، اجتماعی و … محروم شدهاند. در حال حاضر، طالبان فراتر از آپارتاید قدم گذاشته و زنان را از حوزه عمومی به کلی حذف کردهاند.
تا اکنون طالبان، به هیچ خواست و پیشنهاد جامعه جهانی و نهادهای بینالمللی حقوق بشری جواب مثبت ندادهاست. برعکس، هر روز رفتار خشنتر و ضدانسانیتر، دربرابر زنان و دختران در پیش میگیرد. آمار تجاوز جنسی افراد طالبان، بالای زنان و دختران در سراسر افغانستان در گراف صعودی قراردارد؛ از سویدیگر، همه روزه دختران و زنان در گوشهگوشهای افغانستان دست به خودکشی میزنند.
سرکوب اعضای جنبشهای معترض زنان و دختران افغانستان به شدت ادامه دارد و طالبان صحنه زندگی بر این بانوان را به شدت تنگکرده است.