نویسنده: محمد رجا
هیأت اعزامی دادگاه عالی طالبان در سفری به تهران از دولت ایران خواسته است که مخالفان این گروه را، که به ایران پناه بردهاند، بازداشت و به طالبان تحویل دهد. این موضوع در خبرنامهی دادگاه عالی طالبان تحت عنوان «استرداد مجرمان» منتشر شده است.
بر اساس این خبرنامه، عبدالمالک حقانی، معاون اداری و رئیس هیأت اعزامی دادگاه عالی طالبان، در دیدار با مقامات ایرانی اظهار داشته است: «گاهی برخی از مجرمان افغان پس از ارتکاب جرم به ایران میروند. از اینرو، از مسئولان ایرانی خواستار همکاری کامل در زمینهی استرداد این افراد در صورت درخواست رسمی از سوی نهادهای ذیصلاح افغانستان هستیم.»
حقانی این موضوع را در دیدار با امینحسین رحیمی، وزیر دادگستری ایران، عسکر جلالیان، معاون امور بینالمللی و نمایندگان وزارت امور خارجه و پلیس بینالملل ایران مطرح کرده است. به گفتهی دادگاه عالی طالبان، دو طرف روی همکاریهای قضایی و حقوقی از جمله استرداد «مجرمان» توافق کردهاند.
طالبان بهطور شفاف مشخص نکردهاند که چه تعداد از افراد تحت تعقیب در سالهای اخیر از افغانستان به ایران گریختهاند. با این حال، طی سه سال گذشته، صدها هزار نفر از شهروندان افغانستان، که زندگی تحت سلطهی طالبان را تهدید جدی برای جان خود میدانستند، به ایران پناه بردهاند. این افراد شامل نظامیان و اعضای حکومت پیشین، منتقدان سیاسی، زنان معترض، خبرنگاران، فعالان حقوق بشر، دگرباشان جنسی و دیگر گروههایی هستند که در معرض تهدید طالبان قرار دارند.
بسیاری از این افراد تحت تعقیب نهادهای امنیتی طالبان، از جمله استخبارات و ادارهی امر به معروف و نهی از منکر، قرار دارند. گزارشهایی وجود دارد که برخی از این پناهجویان پس از بازداشت و اخراج از ایران، در افغانستان زندانی، شکنجه یا حتا کشته شدهاند. در برخی موارد نیز سرنوشت این افراد نامعلوم مانده است.
بر اساس گزارشها، بخشی از مذاکرات هیأت اعزامی طالبان با مقامات ایرانی به بررسی راههای بدیل برای اجرای احکام اعدام مجرمان افغانستانی در ایران اختصاص داشته است. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا ایران احکام اعدام این افراد را تخفیف خواهد داد یا آنان را به طالبان تحویل میدهند.
همچنین در این مذاکرات دربارهی استرداد زندانیان با جرایم عادی نیز گفتوگو شده است. طالبان خواستار انتقال این زندانیان به افغانستان شدهاند؛ اما جزئیات بیشتری در این باره منتشر نشده است.