نویسنده: محمد رجا
در حالی که سایه‌های بی‌مهری بر سر پناهندگان افغانستانی در ایران و پاکستان سنگینی می‌کند، خبرها از پنجاب حکایت از شتاب گرفتن روند بازگرداندن اجباری آنان دارد. پلیس این ایالت در ۲۴ ساعت گذشته، بنا بر گزارش‌های رسیده، بیش از ۲ هزار و ۷۷۲ نفر از این مهاجران رنج‌دیده را بازداشت کرده است.
در آن سوی ماجرا، معاون کمیسار منطقه‌ی خیبر نیز از شناسایی و اخراج حدود یک‌هزار و ۱۰۰ پناه‌جوی افغانستانی در روز گذشته خبر داده است؛ گویی که زمین برای این خسته‌گان از راه، تنگ‌تر از همیشه شده است.
بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغ شده، گویا ایستگاه‌های پلیس موظف شده‌اند تا سیاهه‌ی روزانه‌ی بازداشت‌شدگان را به مقامات ارشد امنیتی ارسال دارند؛ تلاشی برای نظارت دقیق بر این کوچ اجباری. در این میان، زمزمه‌هایی از تهدید افسران خاطی به گوش می‌رسد که در صورت هرگونه سستی در اجرای این فرمان، طعم مجازات را خواهند چشید.
گزارش‌ها حاکی از آن است که ایستگاه‌های پلیس، عملیات اخراج این بی‌خانمان‌ها را به صورت شیفتی مدیریت می‌کنند تا مبادا چشمان تیزبین نیروهای امنیتی از این روند غافل بماند؛ گویی که امنیت این سرزمین در گروِ راندن این بی‌پناهان است.
این تکاپو، ظاهراً بخشی از تلاش‌های پیگیر دولت پاکستان برای اجرای سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ی مهاجرتی است؛ سیاستی که هدف غایی آن، زدودن هر ردپایی از اتباع خارجی فاقد مدرک از خاک پاکستان عنوان شده است. دولت پاکستان بر این باورند که این اقدامات، سپری محکم در برابر تهدیدات امنیتی خواهد بود.
اما در این میان، صدای نگران سازمان‌های حقوق بشری به گوش می‌رسد که از احتمال بدرفتاری با این مهاجران و نبود سازوکارهای قانونی شفاف در روند اخراج‌ها بیم دارند.
بر اساس آنچه مأموران گمرک و منابع رسمی در مرز تورخم به روزنامه‌ی «دان نیوز» گفته‌اند، گویا چرخ‌های وسایل نقلیه حامل خانواده‌های افغانستانی و بار و بنه‌های‌شان، دیگر به آسانی به سوی افغانستان نخواهند چرخید؛ مگر آنکه برگه‌یی به‌نام «مدارک پذیرش موقت» (تی ای دی) را به همراه داشته باشند.
به رانندگانی که دل به جاده سپرده‌اند تا این مسافران خسته را از شهرهای گوناگون پاکستان به سوی وطن‌شان ببرند، هشدار داده شده که این مدرک به ظاهر بی‌اهمیت را از پیش تهیه کنند؛ چرا که در غیر این صورت، نه‌تنها خودروهای‌شان اجازه‌ی عبور نخواهند یافت، بلکه کالاهای‌شان نیز باید در همان سوی مرز، در تورخم، به دوش دیگران سپرده شود تا شاید به مقصد برسد.
این است تصویری وارونه از میهمان‌نوازی و قصه‌یی تلخ از اجبار و بی‌مهری در دیاری که روزی پناهگاه امنی برای بی‌خانمان‌ها بود.
