نویسنده: محمد رجا
در حالی که تنها پانزده روز از بهار نو رسیده می‌گذرد، دادستان عمومی ولایت کرمان از اخراج اجباری بیش از ۴۰۰۰ نفر از مهاجران افغانستانی خبر می‌دهد؛ کسانی که در ادبیات رسمی ایران، «اتباع غیرمجاز بیگانه» خوانده می‌شوند. مهدی بخشی در نشست خبری خود، این آمار را به‌عنوان بخشی از تلاش‌ها برای آنچه «نظم‌بخشی» خوانده می‌شود، اعلام کرده است.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده در رسانه‌های ایرانی، آقای بخشی در همین نشست از کشف و ضبط یک تُن مواد مخدر توسط پلیس کرمان در این بازه‌ی زمانی نیز سخن گفته است. این حجم از کشفیات، در کنار آمار بالای اخراج مهاجران، تصویر چندوجهی از وضعیت این ولایت ترسیم می‌کند.
نکته‌ی قابل توجه در سخنان دادستان کرمان، تأکید او بر کاهش ۳۶ درصدی سرقت‌های مسلحانه در این ولایت در همین مدت است؛ آماری که به‌طور ضمنی می‌تواند به موج اخراج مهاجران مرتبط دانسته شود، هرچند هیچ سند قطعی در این زمینه ارائه نشده است. به‌طور غیرمستقیم به مخاطب القا می‌شود که متهمان ناامنی‌ها و قاچاق مواد مخدر، همین مهاجران‌اند.
پیش از این، سعید منتظرالمهدی، سخنگوی فرماندهی انتظامی کل کشور، از اخراج یک میلیون و ۱۲۰ هزار مهاجر افغانستانی در طول سال گذشته، یعنی سال ۱۴۰۳ خورشیدی، خبر داده بود. او نیز در یک نشست خبری مدعی شده بود که اجرای ۱۱۹۰ مرحله «طرح اخراج» در سراسر ایران، به کاهش ۷ درصدی آمار آدم‌ربایی منجر شده است؛ ادعاهایی که همواره با تردید و انتقاد از سوی نهادهای حقوق بشری روبه‌رو بوده است.
در حالی که مقامات ایرانی بر ضرورت اجرای این طرح‌ها و تأثیر مثبت آن‌ها بر امنیت کشور تأکید دارند، روند فزاینده‌ی اخراج، بازداشت و جمع‌آوری مهاجران افغانستانی با واکنش‌های جدی سازمان‌های حقوق بشری و فعالان حوزه‌ی پناه‌جویی مواجه شده است. این سازمان‌ها بارها نسبت به رعایت حقوق انسانی مهاجران، ضرورت وجود روندهای قانونی شفاف و پرهیز از برخوردهای قهری و تبعیض‌آمیز هشدار داده‌اند.
به این ترتیب، بهار ۱۴۰۴ در کرمان با طعم تلخ اخراج اجباری برای هزاران خانواده‌ی افغانستانی آغاز شده است؛ روایتی از کوچ ناخواسته در سایه‌ی آمارهای رسمی و نگرانی‌های فزاینده‌ی نهادهای حقوق بشری که فقط نگران‌اند، بدون کوچک‌ترین اقدام عملی.
